Dưỡng sinh của y học cổ truyền gồm 4 nội dung lớn là: Cách sống, Thực dưỡng (Ăn uống), Tập luyện và Thái độ tinh thần trong cuộc sống. Theo người xưa áp dụng tốt đạo dưỡng sinh sẽ sống thọ và phòng bệnh một cách tích cực. Nếu bệnh tật là do sự mất cân bằng, thì thực dưỡng phối hợp với cách sống và tập luyện, góp phần quyết định trong việc tự tái lập quân bình giảm trừ bệnh tật.
Giới khoa học đã nghiên cứu và cho biết, hệ tiêu hóa là “bộ não” thứ hai của cơ thể. Hệ vi sinh vật ký sinh trong ruột tạo ra những hoạt động sinh học kết nối với hệ thần kinh, và những vi sinh vật này có ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe tâm thần và thể chất...
Trong phạm vi bài viết này, chúng ta cùng chia sẻ những thông tin về thực dưỡng, hay nói khác đi là ăn uống như thế nào giúp lợi khuẩn - bảo vệ cho bộ não thứ hai - nuôi dưỡng sự sống và phòng tránh bệnh tật.
Trong thực dưỡng, y học cổ truyền đề cập đến ăn uống bao hàm thức ăn và cách ăn.
Thức ăn và cách ăn
Chúng ta biết rằng thức ăn là nguồn cung cấp chính cho sự phát triển thể chất, xây dựng cấu trúc và hoạt động sống cho cơ thể. Trong thức ăn cần phải có đủ các thành phần: tinh bột (đường), đạm (thịt, cá, trứng, đậu..), mỡ, dầu ăn (động vật, thực vật), rau củ quả nhiều màu sắc (vitamin, khoáng, chất vi lượng...).
Nhưng ăn thế nào cho đủ, đó là không ăn quá nhiều một loại thức ăn, không ăn thức ăn quá cay, quá ngọt, quá béo, quá mặn, quá đắng, quá nóng, quá lạnh. Sự thái quá nào cũng dẫn đến bất cập, và trong y học đó là nguyên nhân gây bệnh tật.
Ăn theo nhu cầu cơ thể, ăn thức ăn theo mùa, mùa nào - thức ăn nấy, mỗi động vật, cây cỏ trong tự nhiên, cũng bẩm thụ khí - đất - nước (trong môi trường) phù hợp với người cũng sống trong môi trường thiên nhiên ấy, cơ thể sẽ hấp thu tốt nhất chất dinh dưỡng thức ăn đó mang lại. Chúng ta hay nói rằng rau, trái cây là thức ăn tốt, và mỡ là thức ăn xấu; làm gan nhiễm mỡ, tăng mỡ máu, hậu quả gây xơ vữa thành mạch khả năng gây đột quỵ... Nhưng chúng ta cũng cần nhớ rằng mỡ cần thiết cho quá trình sinh sản hormon, làm chắc xương, tăng cường chức năng não và hệ thống thần kinh, đó là chế độ ăn mỡ vừa phải như mỡ cá, dầu mè, các loại hạt, và bơ...
Chế biến thức ăn
Tuy nhiên, thức ăn cũng cần được chế biến, thức ăn chín là yếu tố quan trọng cho việc giữ gìn sức khỏe, đồng thời làm phong phú hóa cuộc sống của mỗi chúng ta. Lời khuyên tốt nhất trong cách chế biến thức ăn hàng ngày là hạn chế chiên, nướng, thường gây tăng gánh nặng đường tiêu hóa như khó tiêu, hoặc chính lửa than, muội khói, phối hợp đốt cháy mỡ thịt, cá... tạo ra các thành phần độc chất tích dần có thể gây ung thư; nên hấp, luộc, nấu, xào và thậm chí không chế biến như rau, trái cây và dĩ nhiên là hợp vệ sinh.
Thức ăn là nguồn dinh dưỡng quan trọng, nhưng để chuyển hóa - hấp thu được thức ăn ấy, thì cách ăn mới là yếu tố tiên quyết. Lời khuyên ăn chậm, nhai kỹ, tinh thần lạc quan trong bữa ăn bao hàm sự hưởng thụ cuộc sống. Ở người bình thường khỏe mạnh, chúng ta cần ăn mỗi ngày ba bữa, các bữa ăn cách nhau khoảng bốn giờ đồng hồ, đây là thời gian của nhu cầu cơ thể cần cung ứng dưỡng chất cho hoạt động.
Chỉ nên ăn vừa đủ no, đừng ăn đến mức lặt lè . Ăn chậm, nhai kỹ giúp cho dạ dày nhẹ nhàng hơn trong việc tiêu hóa thức ăn, bởi vì ngoài răng nghiền nhuyễn thức ăn, nước bọt ở miệng còn tiết ra các men amylase tiêu hóa đường, các ion Na, K, Ca, Cl..., bạch cầu và các kháng thể chống nhiễm trùng.
Để được ngon miệng, cần tạo không khí thoải mái, vui tươi khi ăn, đây cũng sẽ là yếu tố không nhỏ cho việc duy trì hạnh phúc gia đình, đồng thời kích hoạt hệ thông tiết nước bọt, cũng như acid dịch vị giúp cho việc tiêu hóa - hấp thu - chuyển hóa thức ăn tốt nhất.
Ngoài ra, thân nhiệt cơ thể chúng ta luôn ở mức 37°c, vì vậy hãy luôn giữ sự cân bằng hằng định này đừng phá vỡ, không uống nước đá lạnh trước bữa ăn, không nên uống nhiều nước sau bữa ăn sẽ làm loãng dịch vị dạ dày khó tiêu hóa được thức ăn.
Tránh xa bệnh tật
Bệnh tật từ miệng mà ra, hay tổng quát hơn, mọi bệnh tật đều xuất phát từ sai lầm của con người, trong đó có sự sai lầm trong ăn uống (Hải Thượng Lãn Ông). Dân gian ta thường có các tập quán: ăn mừng năm mới, tiệc mừng thôi nôi, tiệc mừng sinh nhật, ăn tết... đều liên quan đến ăn uống trong các lễ hội - kỷ niệm của từng thời gian, giai đoạn của đời người. Và lễ hội là có sự tập trung của nhiều người, việc ăn uống càng phức tạp hơn bởi vì đây vừa là môi trường dễ lây lan bệnh tật, vừa là điều kiện để mỗi chúng ta quên đi sự chừng mực, uống nhiều rượu hơn... Tất thảy đều có thể gây mất cân bằng hoạt động thể chất và sinh bệnh tật.
Khoa học cho ta biết rằng mỗi người có một mã di truyền, nếu tùy thuộc vào cơ địa mà sự phân chia tế bào theo mã di truyền ấy quyết định tuổi thọ, thì việc sống đúng đạo dưỡng sinh như: sống khoa học bao gồm ngủ đủ giấc (6-8 giờ ngày -đêm), mặc đủ ấm, ăn đủ bữa (ba bữa mỗi ngày), thức ăn đủ chất, cách chế biến đơn giản, tinh thần thoải mái, yêu thương người chung quanh, tập luyện vận động đều đặn thường xuyên... thì ta có thể thay đổi quy luật phân chia tế bào theo mã di truyền ấy, có thể kéo dài tuổi thọ và không bị bệnh tật xâm phạm.
Hơn thế nữa, những nhà minh triết hay thuyết giảng “Ăn để sống, chứ không phải sống để ăn” không hẳn lên án sự ăn uống, mà còn khuyến khích hưởng thụ sự ăn uống, ăn để sống khỏe, để tránh bệnh tật, để sống trường thọ, là ước muốn ngàn đời của mọi người.
Nguồn tổng hợp
Giá Thịt cá mới nhất
- Combo Ba Lô Mẹo Vặt Cho Teen + Mình Cùng Vào Bếp giá 68.000₫
- Vào Bếp Cùng Bột Đường Trứng Sữa - 35 Món Bánh giá 38.400₫
- Mẹ Và Con Vào Bếp Làm Son giá 123.000₫
- Cùng Con Vào Bếp giá 93.150₫
- Say Xỉn Học Toàn Thư Hay Là Lan Man Lúc Vào Bếp Sau Cơn Say giá 144.000₫
- Vào Bếp Nấu Ăn Săn Ngay Điểm Tốt giá 89.677₫
- Vào Bếp Cùng Nhóc Nicolas Và Bếp Trưởng Alain Ducasse giá 122.967₫
- Cùng bé vào bếp ANTONA giá 161.700₫
- Mẹ Chồng Ăn Thịt Cả Nhà Nàng Dâu giá 99.900₫
- DAO THÁI THỊT CÁ KAI SHOSO CHEF AB5159 giá 1.489.000₫
