Tantra - Sự Hiểu Biết Tối Cao

Trong bài ca của ông về Mahamudra, Tilopa nói:

Mahamudra vượt lên mọi ngôn từ và biểu tượng, nhưng đối với ông, Naropa, một người nghiêm chỉnh và trung kiên, phải nói như thế này:

Khoảng trống không cần sự nương tựa, Mahamudra (Ấn chứng vĩ đại) đọng lại trên số không. Không có việc tạo ra một nỗ lực, mà là giữ nguyên sự nới lỏng và tự nhiên, người ta có thể phá vỡ cái ách - do đó đạt được sự giải phóng.

Kinh nghiệm về tối thượng không phải là một kinh nghiệm chút nào - vì người trải nghiệm đã biến mất. Và khi không có người trải nghiệm, có thể nói gì về nó? Ai sẽ nói nó? Ai sẽ liên quan đến kinh nghiệm? Khi không có chủ thể, đối tượng cũng biến mất - các bến bờ sẽ biến mất, chỉ có dòng sông của kinh nghiệm giữ nguyên. Kiến thức là có đó, nhưng người biết thì không.

Đó là vấn đề của tất cả các nhà huyền môn. Họ đạt tới cái tối thượng, nhưng họ không thể liên quan đến những người đang theo. Họ không thể liên hệ nó với những người khác muốn có một sự hiểu biết trí tuệ. Họ đã trở thành một với nó. Toàn bộ con người của họ liên quan đến nó, nhưng không thể truyền thông trí tuệ.