Tác phẩm mà nhà văn đã dành nhiều năm tâm huyết, trăn trở và coi đây là "đứa con tinh thần" lớn nhất, tâm đắc nhất
Miêu tả một cách trần trụi số phận những kiếp người khác nhau trong xã hội
Một bức tranh cuộc sống vô cùng chân thực và ám ảnh
Hỗn Độn là tác phẩm mà nhà văn Nguyễn Khắc Phục đã dành nhiều năm tâm huyết, trăn trở, và coi đây là "đứa con tinh thần" lớn nhất, tâm đắc nhất trong sự nghiệp văn chương của ông.
Hỗn Độn miêu tả một cách trần trụi số phận những kiếp người mà điểm qua hành trình trôi dạt của Rơm - nhân vật trung tâm - người ta không khỏi chạnh lòng nghĩ đến số kiếp long đong của một con người vật vờ… Trong cấu trúc lộn ngược bắt đầu từ Zz, trong cả cách gọi tên những nhân vật với những người Rơm, anh Hề, Người Mê, Vong Mũ Sắt, Con Tin, Kỳ Ngông, Người Xanh và Ngợm Xám... cho đến những địa danh như Ngõ Vong, Rốn Rồng, Vườn Tỏi thuộc tổng Yên Mà Quên, xứ Lạc Quốc… Hỗn Độn thoạt tưởng đưa đến một không gian hoang tưởng với những nhân vật từ hành trang cho đến tính cách, nhân cách, số phận có phần kỳ dị, lạc lõng. Nhưng kỳ thực, tất cả đều là sự thật được phơi bày về số kiếp của những con người mà từ khi được sinh ra cho đến khi chết vẫn không được biết, không cảm thấy thực ra mình được đưa đến trong cuộc đời để sống làm người hay thực ra là để bị vật vã, đọa đày, què quặt cả thể chất và tâm hồn trong cái cõi u mê, tối tăm, giả trá đến bệnh hoạn, cốt chỉ nhăm nhe biến người thành ngợm, biến ma quỷ và phường vô lại thành những đấng mũ cao áo dài…
Nhân vật trung tâm - Rơm, một mặt, qua những trang văn có màu sắc giễu nhại chua xót đặt bên cạnh những trang tự sự thấm đẫm cay đắng, tự mổ xẻ đến kiệt cùng, phơi bày đến hết cả tốt - xấu, trắng - đen của chính mình, tưởng chừng nhà văn có ý đồ phóng đại "anh ta" thành một kiểu nhân vật hoang tưởng, luôn trong đầu đầy rẫy những triết luận cao siêu. Và càng lầy lã bao nhiêu trong cuộc đời, Rơm lại bấy nhiêu khao khát về một tình yêu tuyệt đối với một nhân vật cũng "hỗn độn" không kém Rơm - mà ngay trong phần mở đầu, được coi như một thành viên trong CẶP TÁC GIẢ (… Rơm và một người phụ nữ mà Rơm gọi là "nàng", "người bố thí", "đàn việt", "kẻ hớp hồn", "nàng tiên cá" hay "con bé"... Và cũng chính nàng đã từng gọi Rơm là Rơm, Tò He, Zombi, thuyền trưởng, kẻ yêu độc tài, quốc vương, hay thằng bé...). Bởi ngoài những chi tiết cụ thể, chất liệu của mỗi người, những đoạn văn, lời thoại, email và những lời độc thoại nội tâm do chính họ viết, cấu trúc, cảm hứng, thi pháp của tác phẩm sẽ hoàn toàn bị xô lệch, điên đảo nếu cắt đứt họ khỏi nhau từ mỗi ý tứ, ẩn dụ, kể cả từ những tiêu đề nhỏ... Có lẽ chính sự kết hợp của "hai mảnh vỡ song sinh" - CẶP TÁC GIẢ này đã làm cho mọi việc vốn hỗn độn trở nên có thể hiểu, cảm nhận và chia sẻ được... với những người bên ngoài? Tóm lại đó là một CẶP TÁC GIẢ hoàn hảo, quan trọng không ít hơn nhau trong cái gọi là "thành công" hay "thất bại" của mớ Hỗn Độn - đứa con đẻ đích thị của chính họ!
Thực ra, Rơm, một "kẻ phao tin" chính hiệu tự chất chồng lên con người yếu đuối, đơn độc, yếm thế đến thê thảm của mình cái sứ mệnh "phao tin" về hạnh phúc và tình yêu, về những điều cao siêu và tốt đẹp được tô vẽ trong cuộc đời, nhưng chính anh ta, không biết rằng đã từ bao giờ bị ném tõm vào cái mớ hỗn độn tăm tối, bị giật dây như một tên hề trong hết vở hài kịch kiểu này lại đến một vở kịch hoang tưởng kiểu khác. Ở đâu, bao giờ, trong bất cứ tình huống nào, bi đát hay đáng cười cợt, Rơm vẫn hiện nguyên hình một kẻ cô độc, bất lực và trôi dần về phía "lỗ thủng thời gian"… Nhưng sự trớ trêu đó cuối cùng có thể gọi là "may mắn" khi mà Rơm, trong khi đã phung khí cuộc đời mình tưởng chừng ấm ớ và tệ hại, hóa ra lại có cơ hội "trang trải" với biết bao cuộc đời thê thảm của những anh Hề, Kỳ Ngông, nhà văn Hồn Bướm, Con Tin, bác Mộng, "người mất mặt"… để rồi cuối cùng, đã biết "bọc lót" bên trong những trang phao tin lộ liễu giả trá bề ngoài là những phận người nổi trôi như rơm rác, bị miệt thị và bầm giập như rơm như rác. Và, riêng Rơm, cho đến phút cuối, Đài Hóa Thân vẫn chưa phải là chặng quá giang cuối cùng của anh ta…
Chính vì thế, trong suốt chuỗi đời nhiều cay đắng bơ vơ của mình, Rơm có lúc ôm mộng tưởng u mê trong vai một kẻ phao tin thạo nghề, nhiều khi trần trụi đớn đau đối diện với những "nhân vật" mà anh ta không thể đem ngón bút lão luyện của mình ra để mà "bôi mày vẽ mặt" cho những sự thật quá thê thảm. Rơm bất lực trong khối mâu thuẫn của chính anh ta, và trở nên hoảng loạn giữa cái thế giới mà anh ta đang sống. Một mình Rơm với nhiều tên gọi, nhiều lớp tính cách trong một khối mâu thuẫn lớn, được nhà văn dành cho nhiều nhất, sự tự mổ xẻ chính mình, để từ đó cắt nghĩa cho những trớ trêu tệ hại mà Rơm vô tình hay cố ý, trong cuộc đời vớ vẩn của mình, đã vấp phải hay tự chuốc lấy (hay thực ra là được cuộc đời lựa chọn gửi gắm để phao tin?). Và đó cũng là những trang văn hay nhất về sự thê thảm của một tác phẩm mà màu sắc thê thảm của kiếp người bao trùm từ đầu đến cuối, cho người đọc cảm giác các nhân vật đang rơi tõm vào một mớ hỗn độn, mơ hồ, không biết trong mình phần Vong chiếm bao nhiêu, phần Người chiếm bao nhiêu.
Đây, ngay từ cái danh xưng RƠM đã chứa đựng rất nhiều "thông tin bi đát" về kiếp Người!
"… Mà chúng cũng không buồn tìm hiểu xem cái danh xưng "Rơm" xuất hiện từ lúc nào, do ai và vì sao? Rơm cũng chả bao giờ băn khoăn là vì cơn cớ nào, y lại có cái tên này? Y chỉ thật sự để ý khi lần đầu tiên nghe nàng bảo. Nàng cũng là một Rơm. Lúc đầu Rơm tưởng nàng nói đùa. Sau gặng mãi, nàng vẫn khăng khăng. Em - Rơm. Anh - Rơm. Chúng ta - Rơm. Rơm ớ người, cố tra mọi thứ tự điển. Chả thấy ở đâu nói đến người Rơm. Rơm đành tra trên mạng. A, hóa ra có thời thiên hạ gọi những đồng bào của Rơm vất vưởng bên góc trời viễn xứ giữa cái thời đảo thiên nghịch địa là "bọn đầu đen", rồi ở đâu đó, họ lại thay cái danh xưng ấy bằng "bọn xù"…
Trong cả mớ hỗn danh quái gở ấy, thì tên Rơm đáng sợ nhất, nó chứa đựng số kiếp không riêng của nàng, mà của hàng triệu người trên cái đất nước khốn khổ này. Rơm rạ. Trôi dạt, nhẹ bẫng cọng rơm rác. Bị bỏ rơi. Bị khinh miệt. Bị giày xéo. Tị nạn. Bị lưu đày, tự giác hoặc bất đắc dĩ. Và có lẽ, đúng nhất Rơm dễ bị cháy…
Còn y là Rơm ngay từ trong bụng mẹ..."
Và ở trong không khí bồng bềnh hỗn loạn cùng một nhân vật nửa tỉnh nửa mê, người đọc như bồng bềnh trước một tấm gương nhỏ xíu giấu giếm soi trong đêm, xoay sở thế nào cũng không soi đủ được cả gương mặt, soi góc này thấy người, soi vào góc khác lại chập chờn người hay là vong. Và ta hốt hoảng khi như Rơm, ta cảm thấy cuộc đời ta đang trôi vào 5 phút cuối cùng:
"Rơm thích thú vừa trẻ con vừa bệnh hoạn với trò mèo vờn chuột. Không có mèo chuột nào ở đây cả. Chỉ có Rơm đang vờn nỗi ám ảnh cái chết. Hay ho cái quái gì khi Rơm bị dìm vào những cơn ác mộng do chính Rơm cố ý tạo ra đe dọa mạng sống của mình... Cái gì Rơm viết, vẽ vời hay nói năng cũng đều nhuốm mùi tử khí. Thậm tệ hơn, Rơm còn chạy chọt để một nhóm làm phim cả tin, vác máy quay kỳ khu đến tận nhà Rơm ghi hình. Nghe đâu lũ ngốc ấy còn định dựng cả một thiên phóng sự về Rơm với cái tiêu đề nghe như lời rao của nhà đám:
Rơm chỉ còn 5 phút!"
"Đó chỉ là tên gọi một trong những chân dung tự họa của Rơm. Ối giời ôi, đám nhãi này hí hửng tưởng là chúng đã khám phá ra một nhân vật cực hay để làm phim chân dung "sự hoảng loạn văn hóa" với âm mưu giật giải thưởng trong một cuộc thi phim truyền hình trước Tết ta...
Chúng nhao đến, lôi cả mớ tranh ấm ớ của Rơm đặt giữa đường.
Bên kia là quán bia hơi Khùng Cò Lả..."
Như Rơm, chúng ta đang bồng bềnh nổi trôi với những ám ảnh u tối về những bóng người lờ đờ, vất vưởng sống cũng như chết, và những số phận cho đến khi phải chết cũng không làm sao được chết như cách của một con người bình thường nhất…
Giới thiệu tác giả
Nhà văn Nguyễn Khắc Phục (sinh năm 1947 tại Sài Gòn) quê ở làng Nhang Cát, xã Cát Thành, huyện Trực Ninh, Nam Định. Nguyễn Khắc Phục được biết tới không chỉ là một nhà văn mà còn nổi tiếng trên nhiều lĩnh vực như kịch bản sân khấu, kịch bản phim truyện điện ảnh, phim truyện truyền hình, kịch bản lễ hội và khảo cứu. Ông được mệnh danh là "vua kịch bản" lễ hội, văn hóa.
Tính đến nay, ông đã viết 12 cuốn tiểu thuyết, 12 kịch bản phim, 70 kịch bản sân khấu được các nhà hát tầm cỡ quốc gia công diễn, bên cạnh đó là hàng mấy chục kịch bản các lễ hội, trong đó có 2 kịch bản cho Đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội thể hiện một thái độ làm việc miệt mài và nghiêm túc của ông, như ông đã từng nói "Ngày chỉ cần 2 cốc bia hơi Hà Nội và bát bún bung là có thể viết cả ngày…"
Kích thước | 16 x 24 cm |
Tác giả | Nguyễn Khắc Phục |
Nhà xuất bản | Hội Nhà văn |
Năm xuất bản | 2015 |
Đơn vị phát hành | Bách Việt Books |
Loại bìa | Bìa mềm |
Số trang | 616 (trang) |
Giá bìa | 145.000 (đ) |
Trọng lượng | 920 (g) |
Ngôn ngữ | Tiếng Việt |