Nguồn gốc nước mắm
Nước mắm là loại nước có vị mặn, dùng làm gia vị được gọi là garum. Theo nhiều tài liệu sử sách, loại gia vị này ra đời ở thời Đế quốc La Mã (từ năm thứ 27 TCN). Nước mắm được tạo ra bằng cách chưng cất hoặc ướp cá với muối rồi ủ cho lên men. So với ngày nay, tỷ lệ muối dùng làm garum ít hơn, chỉ có 15% lượng muối so với tỷ lệ 4: 1 hay 3: 1 giúp garum chứa nhiều dưỡng chất và đậm đà hơn.
Nhiều tài liệu cho thấy, nước mắm xuất phát từ Ý, sau đó lan tỏa đến Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Bắc Phi. Bởi, các nhà khảo cổ tìm thấy nhiều xương cá trong một nhà máy sản xuất garum ở Pompeii tại thành bang La Mã cổ đại thuộc nước Ý ngày nay.
Ngày nay, nguyên liệu chưng cất mắm khá đa dạng, từ các loại cá ngừ, cá thu, cá mòi,... Ngoài ra, nhiều người khi chế biến chỉ sử dụng nội tạng và máu của cá bên cạnh việc chưng cả nguyên ngon. Thảo dược hoặc lá kinh giới được xem là nguyên liệu giúp tăng hương vị, ngăn ngừa vi khuẩn phát triển trong cả quá trình chưng. Tại Việt Nam, mật ong hoặc dứa là nguyên liệu phù hợp thay cho những loại thảo dược này.
Hiện nay, nước mắm vẫn được sản xuất từ nguyên liệu cá cơm, cá hồi hoặc một số loại cá khác để lên men tự nhiên và tự chín. Thường sẽ kết hợp 7 phần cá và 3 phần muối, ủ trong thời gian quy định để tạo ra loại nước mắm thơm ngon hảo hạng.
Tiêu chí chọn nước mắm ngon
Để lựa chọn được loại nước mắm ngon, cần dựa theo một số tiêu chí sau:
+ Hàm lượng đạm
Hàm lượng đạm sẽ quyết định hương vị của nước mắm. Nếu sản phẩm có hàm lượng đạm càng cao thì thành phẩm sẽ có chất lượng tốt, hương vị thơm ngon hơn. Các dòng sản phẩm được phân thành 4 loại dựa theo hàm lượng đạm:
- Nước mắm đặc biệt có hàm lượng đạm lớn hơn 300N
- Nước mắm thượng hạng có hàm lượng đạm lớn hơn 250N
- Nước mắm loại 1 có hàm lượng đạm cao trên 150N
- Nước mắm loại 2 có hàm lượng đạm lớn hơn 100N
Giá bán sẽ tỷ lệ thuận với hàm lượng đạm và độ ngon của nước mắm. Bạn cần dựa vào nhu cầu và túi tiền của bản thân để lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất.
+ Thành phần
Ngoài hàm lượng đạm, chất lượng nước mắm còn được đánh giá dựa trên nitơ toàn phần, nitơ formol và nitơ amoniac. Khi mua, người dùng nhớ kiểm tra kỹ các thông số được in ở nhãn mác. Nên lựa chọn loại thỏa mãn các chỉ số sau:
- Độ chua: 4 - 6ml NaOH 1N/1ml nước mắm.
- Nồng độ muối NaCl từ 250g đến 280g.
- Nitơ toàn phần g/L có chỉ số càng cao thì càng tốt.
- Tỷ lệ Nitơ Formol/ Nitơ toàn phần lớn hơn 60%.
- Tỷ lệ Nitơ NH3/ Nitơ Formol dưới 50%.
+ Màu sắc
Nước mắm ngon thường có màu sắc bắt mắt, hấp dẫn điển hình như: màu nâu vàng, nâu đỏ, vàng rơm hoặc màu cánh gián trong suốt. màu sắc nước mắm bị đục sẽ làm giảm khả năng kích thích thị giác.
Tuyệt đối không nên mua những sản phẩm có màu xanh xám. Đây là loại nước mắm có thành phần bị biến chất, sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng, thậm chí là gây ngộ độc.
Mẹo kiểm tra màu sắc nước mắm chuẩn chính là đưa sản phẩm ra soi ở nơi có nguồn ánh sáng tốt. Sau đó, dùng tay lắc mạnh chai nước mắm hoặc dốc ngược nó xuống. Nếu nước mắm xuất hiện lợn cợn ở đáy chai thì đây là dấu hiệu của sự kết tủa. Chất kết tủa được tạo ra từ muối cùng một số loại gia vị độc hại, bạn không nên sử dụng sản phẩm. Ngược lại, nếu màu sắc nước mắm vẫn trong như thường thì đây chính là loại nước mắm ngon nên sử dụng.
+ Hương vị
Nước mắm thường được ủ từ các loại cá khác nhau, nhưng điểm chung của nước mắm sạch, nguyên chất là hương vị thơm dịu, ngọt thanh. Còn những loại nước mắm kém chất lượng thì vị ngọt thường gắt hơn nhiều. Nếu sản phẩm có vị mặn nhiều hơn vị ngọt thì thành phần đạm và muối cao. Đây là sự lựa chọn lý tưởng cho những ai ưa thích sản phẩm mắm mặn. Bên cạnh đó, khi lựa chọn nước mắm, bạn nên ngửi thử qua mùi hương để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Top 10 loại nước mắm thơm ngon được ưa chuộng nhất hiện nay
1. Nước mắm Nam Ngư
Nước mắm Nam Ngư có thành phần chủ yếu từ cá tươi, muối tinh kết hợp cùng công nghệ thanh trùng kép của Chinsu Food tạo nên loại nước mắm thơm ngon, an toàn cho sức khỏe người sử dụng.
- Sản phẩm được tạo nên từ nguồn nguyên liệu tươi ngon với công thức pha chế độc quyền, tạo nên sản phẩm có hương vị thơm ngon, đậm đà, hấp dẫn.
- Cá tươi sẽ được tuyển chọn qua 5 tiêu chí khắt khe: tỷ lệ các tạp, loại cá, độ tươi, lượng muối, độ khô trước khi ủ. Nhà thùng sản xuất nước mắm theo kiểu truyền thống nhưng đạt tiêu chuẩn cao, đảm bảo nghiêm ngặt các yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Với hơn 40 năm kinh nghiệm trong ngành nước mắm, đảm bảo các sản phẩm từ Nam Ngư sẽ làm hài lòng người sử dụng.
- Sản phẩm được đóng gói dạng chai nhỏ gọn, tiện lợi trong quá trình sử dụng và bảo quản.
2. Nước mắm Chinsu cá hồi
Nước mắm Chinsu cá hồi là sản phẩm của Chinsu Foods được sản xuất theo công nghệ khép kín, giúp loại trừ vi khuẩn gây hại, giúp nước mắm thơm ngon, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cho sức khỏe người sử dụng. Bên cạnh những tên tuổi lâu đời, nước mắm Chinsu đã và đang khẳng định vị thế của mình trong nền ẩm thực phong phú của Việt Nam.
- Sản phẩm được sản xuất theo công nghệ độc quyền bổ sung thêm hương vị tươi ngon, ngọt dịu từ cá hồi Bắc Âu.
- Nước mắm Chinsu giữ nguyên công thức chế biến truyền thống và kết hợp với nguồn nguyên liệu phương Tây tạo nên sản phẩm bổ dưỡng, thơm ngon, độc đáo trong mỗi bữa ăn, giúp bữa ăn thêm đậm đà và ngon miệng hơn.
- Đặc biệt, nước mắm Chinsu cá hồi còn được dùng để tẩm ướp các loại thực phẩm hoặc nêm nếm trước khi ăn sẽ giúp tăng thêm hương vị cho món ăn.
3. Nước mắm Vị Xưa
Nước mắm Vị Xưa mang hương vị đậm đà, thơm ngon, dịu nhẹ, giúp bữa cơm gia đình thêm hấp dẫn và ngon miệng hơn. Với kinh nghiệm hàng trăm năm từ làng nghề nước mắm nổi tiếng tại Phú Quốc, nơi đây đã tạo nên nguồn nguyên liệu tươi ngon giúp thành phẩm thơm ngon dịu nhẹ và tinh tế mang hương vị nước mắm xưa.
- Nước mắm Vị Xưa được ủ chượp bằng phương pháp truyền thống từ nguồn cá cơm tươi thượng hạng kết hợp cùng quy trình sản xuất hiện đại và khép kín 100%, tạo nên sản phẩm chất lượng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và sức khỏe người tiêu dùng.
- Thiết kế chai thủy tinh sang trọng, nắp rót thông minh giúp bạn lấy được đủ lượng nước mắm cần dùng, tránh lãng phí.
4. Nước mắm Hạnh Phúc
Nước mắm Hạnh Phúc là sản phẩm của công ty TNHH chế biến thực phẩm Hạnh Phúc sản xuất theo quy trình khép kín, nghiêm ngặt. Nguyên liệu chính là cá cơm được đánh bắt từ vùng biển Phú Quốc tạo nên sản phẩm nước mắm độc đáo, tuyệt hảo, mang hương vị đặc trưng, thơm ngon khó cưỡng.
Nước mắm Hạnh Phúc được sản xuất theo phương pháp thủ công truyền thống kết hợp với công nghệ cô đặc chân không giúp hàm lượng đạm trong mắm khá cao. Sản phẩm có màu nâu cánh gián, trong, độ sánh, hương vị ngọt dịu, đậm đà, hương thơm quyến rũ. Đặc biệt, sản phẩm được kiểm tra chất lượng chặt chẽ của viện Pasteur nhằm đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
5. Nước mắm Nam Ngư Đệ Nhị
Nước mắm Nam Ngư Đệ Nhị là sản phẩm thuộc công ty Cổ phần Masan Phú Quốc. Sản phẩm ra đời với tiêu chí “4 không”: không có ure gây hại, không có vi khuẩn yếm khí gây biến đổi mùi, không có vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm, không có nấm men, nấm mốc. Nam Ngư Đệ Nhị mang hương vị mặn dịu, ngọt nhẹ.
Nước mắm Nam Ngư Đệ Nhị có thành phần chính là nguồn cá cơm tươi ngon được đánh bắt tại Phú Quốc. Vì thế sản phẩm giúp bạn tạo ra nhiều loại nước chấm thơm ngon, đây còn là loại gia vị tuyệt vời dùng để tẩm ướp cho món ăn đậm đà cho các món ăn của gia đình.
Chinsu Nam Ngư Đệ Nhị được đóng chai lớn tiết kiệm, thiết kế hình vân giúp người dùng cầm dễ dàng, không trơn trượt. Nắp vặn kín đáo, tiện lợi cho quá trình sử dụng cũng như bảo quản. Ngoài ra, sản phẩm có giá thành thấp nên được nhiều gia đình lựa chọn.
6. Nước mắm Liên Thành
Nước mắm Liên Thành là thương hiệu với hơn 100 năm kinh nghiệm trên thị trường, đạt nhiều chứng nhận cho chất lượng. Đây là sản phẩm được nhiều bà nội trợ tin dùng.
Nước mắm Liên Thành được sản xuất bằng cách ướp cá cơm tươi và muối với tỷ lệ 3kg cá : 1kg muối. Thời gian ngâm ủ từ 6 - 12 tháng là có ngay thành phẩm nước mắm thơm ngon.
Ngoài ra, dòng sản phẩm này khá đa dạng, có các loại sản phẩm: nhãn đồng (chứa 35% cốt nhĩ cá cơm); Nhãn bạc (chứa 40% cốt nhĩ cá cơm); Nhãn vàng (chứa 45% cốt nhĩ cá cơm); Nhãn ngọc chứa 60% cốt nhĩ cá cơm). Vì thế, tùy vào nhu cầu sử dụng và điều kiện kinh tế của mỗi gia đình mà chị em nội trợ lựa chọn sản phẩm có giá thành phù hợp, giúp bữa ăn gia đình thêm trọn vị.
7. Nước mắm Hưng Thịnh
Nước mắm Hưng Thịnh là một trong những sản phẩm được nhiều người tiêu dùng sử dụng và yêu thích. Với kinh nghiệm hơn 50 năm trong nghề nước mắm, Hưng Thịnh sở hữu gần 400 thùng gỗ, mỗi thùng chứa từ 10 đến 15 tấn cá tươi tương ứng 5 triệu lít nước mắm/ năm. Đây là thương hiệu sản xuất và cung cấp nước mắm lớn nhất tại Phú Quốc hiện nay.
Sản phẩm được sản xuất theo phương pháp truyền thống và được kiểm định dựa trên công nghệ kỹ thuật hiện đại, mang đến chất lượng và hương vị cá cơm thơm ngon Phú Quốc, an toàn cho người sử dụng. Nước mắm Hưng Thịnh được đóng chai thủy tinh tiện lợi, đạt chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, không sử dụng hương liệu, không sử dụng hóa chất bảo quản độc hại, không chứa urê và vi khuẩn gây hại.
8. Nước mắm Cholimex
Nước mắm Cholimex được tạo thành từ phương pháp ủ truyền thống độc đáo và công nghệ sản xuất hiện đại. Sản phẩm giữ nguyên hương vị tinh túy từ biển cả trong từng giọt nước mắm chiết xuất từ nguồn cá cơm tươi nguyên chất, cùng quy trình sản xuất khép kín, đảm bảo an toàn sức khỏe người sử dụng.
Sản phẩm Cholimex mang hương vị đậm đà đặc trưng làm hài lòng đa số người tiêu dùng Việt. Bạn có thể sử dụng sản phẩm cho các món kho, xào, sốt… hoặc dùng làm gia vị để chấm cùng các món như rau luộc, thịt luộc, phở cuốn… sẽ làm tăng hương vị cho mỗi bữa ăn.
9. Nước mắm Phan Thiết Barona
Nước mắm Phan Thiết Barona được làm từ loại cá cơm tươi ngon với độ thanh trùng 100%, kết hợp cùng công nghệ thanh trùng giúp loại bỏ nhiều vi khuẩn gây hại, sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu châu Âu.
Hương vị của Barona thơm nhẹ, vị đậm đà, giúp món ăn thêm hấp dẫn, thơm ngon. Sản phẩm có độ mặn vừa phải, tốt cho sức khỏe. Nước mắm Barona mang đến cho gia đình bạn sản phẩm chất lượng vượt trội, đảm bảo sức khỏe của cả gia đình trong quá trình sử dụng, mang đến bữa cơm gia đình thêm đậm vị và hấp dẫn hơn.
10. Nước mắm Hải Ngư Miwon
Nước mắm Hải Ngư Miwon là sản phẩm được áp dụng công nghệ sản xuất hiện đại của Hàn Quốc. Nguồn nguyên liệu tạo nên sản phẩm là cá cơm tươi nguyên chất, trải qua quá trình ủ khép kín với hệ thống lọc và thanh trùng đa lớp, không chứa chất bảo quản nên an toàn cho người sử dụng. Hải Ngư mang đến hương vị đặc trưng, đảm bảo sức khỏe và là sự lựa chọn không thể thiếu cho mỗi bữa ăn Việt.
Nước mắm Hải Ngư Miwon có vị mặn đặc trưng, thơm ngon, sánh đặc giúp món ăn tăng thêm hương vị hấp dẫn. Bà nội trở có thể dùng sản phẩm để chấm trực tiếp hoặc dùng để ướp nguyên liệu trước khi nấu sẽ làm nguyên liệu thêm thấm vị, thơm ngon hơn.
Ngoài ra, sản phẩm còn giàu vitamin B12 và sắt giúp nuôi dưỡng tế bào thần kinh và tăng cường quá trình tái tạo máu, giúp bạn có nhiều năng lượng, tinh thần minh mẫn hơn.
Cách sử dụng và bảo quản nước mắm
Bạn nên sử dụng và bảo quản đúng cách để nước mắm luôn giữ được hương vị đậm đà, thơm ngon:
- Bạn nên đậy nắp kín sau khi đã sử dụng xong. Tốt nhất nên cho nước mắm vào túi nilon, buộc kín. Điều này giúp ngăn chặn sự xâm nhập của côn trùng gây hại và hạn chế được tình trạng thoát mùi của nước mắm.
- Bảo quản nước mắm tại nơi khô thoáng để giữ nguyên các thành phần trong mắm không bị biến đổi, làm ảnh hưởng đến hương vị. Cần tránh để sản phẩm ở nơi ẩm mốc hoặc tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
- Không nên thêm bất kỳ loại nguyên liệu nào vào nước mắm, nó sẽ làm sản phẩm nhanh bị hư hỏng. Chúng ta có thể pha chế nguyên liệu ra bát rồi cho lượng mắm đủ dùng và sử dụng. Ngoài ra, nên dùng các loại muỗng, vá nước mắm sạch sẽ, không nên dùng các dụng cụ bị bẩn sẽ làm nước mắm bị nhiễm chất bất từ các dụng cụ này sẽ dễ bị hư.
- Nên kiểm tra màu sắc của nước mắm thường xuyên trong quá trình sử dụng. Chỉ dùng sản phẩm có màu sắc còn vàng trong. Tuyệt đối không dùng loại đã chuyển sang màu đậm đen hoặc xanh xám
- Nước mắm có nhiều loại khác nhau về hương vị và tính chất, nếu không bảo quản riêng biệt thì sản phẩm sẽ dễ bị hư hỏng, không sử dụng được.
Phương pháp phân biệt nước mắm thật giả
Thông tin, đặc điểm để nhận biết nước mắm thật và nước mắm giả sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình trong quá trình sử dụng. Khi mua nước mắm cần chú ý một số đặc điểm sau để lựa chọn đúng hàng chính hãng:
Màu sắc
+ Nước mắm thật sẽ có màu vàng rơm, vàng nâu hoặc màu vàng cánh gián.
+ Nước mắm giả sẽ có màu nâu sẫm hoặc nâu đen. Khi dốc ngược chai xuống, sẽ có nhiều vật thể lợn cợn bên trong.
Mùi vị
+ Nước mắm thật có mùi thơm nhẹ và vị mặn ngọt thanh tao, quyến rũ ngay đầu lưỡi.
+ Nước mắm giả thường có vị mặn chát, không ngọt thanh. Khi nếm, đầu lưỡi sẽ bị tê vì hàm lượng muối và chất phụ gia trong sản phẩm quá cao.
Bao bì
+ Nước mắm thật từ thương hiệu uy tín sẽ có hạn sử dụng và nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Hạn sử dụng sẽ được in trên phần thân hoặc bên dưới nắp sản phẩm. Có dán tem chống hàng giả của Bộ Công An ở phần thân và miệng sản phẩm.
+ Nước mắm giả có bao bì in ấn sơ sài, chữ viết nhòe, không rõ ràng. Quy trình đóng gói sản phẩm không đảm bảo được các tiêu chuẩn theo quy định.
Cách làm nước mắm tại nhà
Bên cạnh các thương hiệu sản phẩm nước mắm có sẵn trên thị trường, các chị em nội trợ có thể tự làm nước mắm tại nhà để đảm bảo sức khỏe của cả gia đình mình bằng cách đơn giản sau đây!
Nguyên liệu bao gồm
- Cá cơm tươi: 3kg
- Muối trắng: 1kg
- Vài miếng dứa (quả thơm)
- Hũ đựng cá, nên chọn hũ sành hoặc chum làm từ đất, tốt hơn hũ thủy tinh hay hũ nhựa.
Các bước tiến hành
- Bước 1: Cá cơm tươi rửa thật sạch, ngâm qua nước muối pha loãng khoảng 20 phút, vớt ra để ráo.
- Bước 2: Rửa sạch hũ/ lọ đựng bằng cách tráng qua nước sôi, phơi ráo, tránh để ruồi nhặng bay vào.
- Bước 3: Ướp cá theo tỷ lệ chuẩn nhất là 4: 1 (4 cá : 1 muối). Bạn lần lượt cho 1 lớp muối rải đáy hũ, rồi đến 1 lớp cá, cứ như vậy cho đến khi hết cá và muối là được. Đậy 1 lớp nilon sạch sát bề mặt cá, rải thêm 1 lớp muối nữa lên trên, dùng sức nén để ép hết không khí ra ngoài. Đậy kín nắp hũ, để nơi thoáng mát.
* Lưu ý
+ Với 3kg cá thì sau khoảng 6 tháng là có thể dùng mắm được. Thời gian ủ càng lâu (khoảng 12 tháng) thì nước mắm sẽ được thủy phân trọn vẹn, mang đến hương vị thơm ngon hơn.
+ Để hương vị nước mắm hài hòa, nên cho 1 vài miếng dứa/ 2 - 3 thìa mật ong hoặc 2 - 3 muỗng canh nước đường khi ủ.
+ Nếu muốn cá thủy phân nhanh, cứ nửa tháng là mở nắp, dùng đũa sạch đã được tiệt trùng bằng nước sôi khuấy đều hủ mắm.
+ Nước mắm được làm bằng phương pháp truyền thống sẽ có màu cánh gián, đẹp mắt; mùi thơm nhẹ chứ không nồng nặc, nếm vào sẽ thấy vị mặn nơi đầu lưỡi và vị ngọt thanh nơi cổ họng.
Kết luận
Bài viết trên đã tổng hợp 10 loại nước mắm thơm ngon được ưa chuộng nhất hiện nay cùng phương pháp sử dụng và bảo quản. Hy vọng sẽ giúp bạn biết cách lựa chọn sản phẩm phù hợp với khẩu vị của gia đình nhằm đảm bảo sức khỏe, giúp bữa cơm gia đình thêm ngon miệng, tròn vị hơn.
Giá Nước mắm mới nhất
- Nước Mắm Chinsu Cá Hồi 500ml giá 45.999₫
- Nước Mắm Ăn Liền Cholimex 900g giá 44.100₫
- Nước Mắm Ăn Liền Cholimex 290G giá 19.600₫
- Nước mắm Hương Việt 500ML giá 28.400₫
- Nước Mắm Vị Xưa Barona 40 Độ Đạm 50ML giá 15.548₫
- Nước Mắm Vị Xưa BARONA 20 Độ Đạm 500ml giá 45.505₫
- Nước mắm Vị xưa 40N 500ml thùng 6 chai giá 524.000₫
- Nước mắm Hưng Thịnh 35 độ đạm 620ml giá 58.900₫
- Nước Mắm Nam Ngư 3 IN 1 500ML giá 36.300₫
- Nước Mắm Nam Ngư 4.8l giá 61.900₫
